De Europese Zuidelijke Sterrenwacht (ESO) werkt in Chili aan de bouw van ’s werelds grootste telescoop, de Extremely Large Telescope  (ELT). TNO gaat hiervoor samen met Demcon Focal cruciale technologie leveren, waarmee deze telescoop scherpere beelden van het heelal kan maken dan tot nu toe mogelijk was. Met behulp van de ‘laser guide star’-technologie van TNO zal de ELT inzicht kunnen geven in enkele van de grootste astronomische vraagstukken van deze tijd, van het ontstaan van sterren tot de zoektocht naar tekenen van leven op exoplaneten in andere zonnestelsels.

Telescopen op aarde zijn krachtig genoeg om diep in het universum te kijken, maar de beelden worden vertroebeld door de aardatmosfeer. De laser guide star projectie-telescopen van TNO projecteren kunstmatige sterren aan de buitenrand van de atmosfeer op 90 kilometer hoogte, die als ijkpunt dienen. Door te kijken hoe de atmosfeer de bekende eigenschappen van de kunstmatige sterren beïnvloedt, kan de algehele mate van verstoring worden berekend. De adaptieve spiegels van de Extremely Large Telescope kunnen dan het zicht van de telescoop direct corrigeren om zo scherp mogelijke beelden weer te geven van het specifieke gebied dat wordt verkend.

Met de ELT kan ESO het heelal nog nauwkeuriger verkennen dan de zeer succesvolle Hubble ruimtetelescoop. De 39 meter grote hoofdspiegel van de ELT kan vijftien keer zoveel licht opvangen als de grootste bestaande telescopen. Dit zorgt er samen met de adaptieve optiek voor dat de telescoop zelfs de zwakste objecten duidelijk in beeld kan brengen.

De ELT zal astronomen, onder andere, in staat stellen om planeten en andere objecten te ontdekken die een baan beschrijven rond andere sterren, en om aarde-achtige planeten in nabije zonnestelsels te bestuderen waar leven mogelijk zou kunnen zijn. ESO verwacht ook dat de ELT inzicht kan geven in de vorming van sterrenstelsels, en zo ons begrip kan vergroten van het jonge heelal kort na de oerknal.

Artist’s impression van de hoofdspiegel van de ELT. Credit: ESO/L

BEWEZEN TECHNOLOGIE EN EXPERTISE

De expertise van TNO werd al eerder bewezen tijdens de ontwikkeling van de Very Large Telescope (VLT)  door ESO. TNO leverde verschillende bijdragen aan de VLT, waaronder de ontwikkeling van de geavanceerde “OTA” laser guide star projectie-telescoop . Nu sluit ESO opnieuw een contract met TNO voor een bijdrage aan het succes van de ELT. TNO en Demcon Focal zullen hun expertise aanwenden voor het ontwerp en de bouw van het totale laser guide star projectie-systeem, waaronder de optiek en precisie-mechanica die helpen het heelal scherp in beeld te brengen.

Overgenomen van TNO.nl