Seminar Military Space: wat te doen buiten de atmosfeer?
Op 13 mei jl. organiseerde het Koninklijk Instituut van Ingenieurs (KIVI) met Eurodefense Nederland een boeiend seminar over de ruimte als militair domein. Verschillende sprekers uit de politiek, denktanks, academia en het Gouden Ecosysteem wisten het publiek in korte tijd wegwijs te maken over de toenemende betekenis van ‘space’ in strategische vraagstukken.
In 2019 werd de ruimte al uitgeroepen tot het vijfde operationeel domein van de NAVO. Ook in het huidige conflict in Oekraïne blijkt dat satellietcommunicatie- en navigatie onmisbaar zijn voor een krijgsmacht. Wie denkt dat dit een nieuwe arena is, heeft het mis: sinds de jaren ’50 is al duidelijk dat space veel te bieden heeft. Spreker Chris Verhoeven van de TU Delft kon de zaal uitleggen dat de dominante technologie van de toekomst nu al bestaat. De toepassing daarvan hangt echter af van creatieve bedrijven die geprikkeld moeten worden door financiering en een heldere behoeftestelling vanuit overheden. Al komt dit proces in Nederland op gang, toch zien we landen om ons heen sneller een (semi-)zelfstandige space pijler in hun krijgsmacht oprichten. Bovendien is het van belang experts en kennis in eigen land te houden, zonder dat deze worden weggekaapt door (mogelijk vijandige) buitenlandse reuzen.
De kennis en bedrijven zijn er. Volgens spreker Patrick Bolder van The Hague Centre for Strategic Studies (HCSS) kan Nederland zich bijvoorbeeld richten op kleine, goedkope satellieten met hoogwaardige hyperspectrale sensoren ter behoeve van informatievoorziening. Daar plukt ook de krijgsmacht de vruchten van. De NIDV is reeds in 2020 de samenwerking aangegaan met SpaceNed. SpaceNed beschikt over de technische knowhow van de bloeiende Nederlandse ruimtevaartbranche, en de NIDV heeft jaren aan ervaring met het samenbrengen van overheid, industrie en kennisinstellingen om nieuwe domeinen te verkennen. Beide organisaties vullen elkaar goed aan.
Gelukkig beseft ook de Europese Commissie dat space geen ondergeschoven kindje meer kan zijn naast de traditionele land, zee en lucht domeinen. Spreker Anna Samsel van het directoraat-generaal Defence Industry and Space (DEFIS) wees op de financiële middelen van het Europese Defensie Fonds en CASSINI, waar (ruimtevaart)bedrijven aanspraak op kunnen maken. Daarbinnen heeft de ontwikkeling van efficiënte dual-use projecten met zowel civiele als militaire toepassingen voor Brussel een hoge prioriteit. Zij verwachten sowieso een toename van industriële participatie in de defensie- en veiligheidssector. Later dit jaar wordt vanuit de Commissie een uitgebreidere routekaart verwacht om dit verder te bewerkstellingen op het gebied van space.