Gisteren, op zijn eerste werkdag bracht de nieuwe commandant der Strijdkrachten, generaal Onno Eichelsheim, een sombere boodschap. ‘De continuïteit van de krijgsmacht is in gevaar’.

Door: Riekelt Pasterkamp

De Ridderzaal was op 15 april het decor van de wisseling van de functie van commandant der Strijdkrachten (CDS). Luitenant-admiraal Rob Bauer gaat (naar de NAVO), generaal Eichelsheim komt. ‘Een commando-overdracht in coronatijd, zo klein mogelijk. Maar iedereen kan meekijken’, zegt minister Ank Bijleveld.

Onbedoeld staat de ceremonie symbool voor de staat van de vaderlandse krijgsmacht: klein, leeg en ontdaan van alle franje. Terwijl iedereen meekijkt. Ga maar na: rode cijfers bij de Koninklijke Marine, tekort aan munitie bij de Koninklijke Landmacht, gebrekkig onderhoud bij de Koninklijke Luchtmacht en gammele huisvesting bij de Koninklijke Marechaussee; overal is wel iets mis. Defensie piept en kraakt aan alle kanten. Als Tweede Kamerleden vragen stellen, beaamt minister Bijleveld dat er geld bij moet: 4 miljard euro. ‘Leest u mijn Defensievisie 2035.’

Poorten

‘De vijand’ rammelt aan de poorten van Europa of is onderweg via een computerkabel, weet generaal Eichelsheim. ‘We voelen ons in Nederland behoorlijk veilig. Brandhaarden lijken ver bij ons vandaan. Maar dat zijn ze niet. Oekraïne, de Krim, Syrië: de gevolgen van de conflicten daar, merken we ook hier. In onze economie bijvoorbeeld, maar ook in de opvang van vluchtelingen’. Terrorisme, cyberspionage en sabotage zijn dichtbij. De naïviteit en overtuiging dat het ons niet raakt, moeten we echt ver achter ons laten’.

Dat hij aantreedt tijdens de formatie van een nieuw kabinet kan Eichelsheim parten spelen. Slaat hij, als hoogste baas van de krijgsmacht, bij de (in)formateur met de vuist op tafel en eist dat Nederland in 2024 aan haar NAVO-verplichting moet voldoen (2 procent van het bruto nationaal product voor defensie) of gaan zorg, onderwijs en het weer in de benen helpen van de economie voor? Aarzelend geeft hij antwoord op deze vraag. ‘Het is voor mij belangrijk om te weten of de politiek die belofte uit 2014 wil nakomen. Die sindsdien vier keer is herhaald. En als het niet die belofte is danwel hoeveel de politiek wil investeren in onze organisatie. Het geeft mij energie om de krijgsmacht te bouwen die we echt nodig hebben. En laten we nu een organisatie bouwen die niet achter de feiten aanloopt, zodat we niet verrast worden door de wereld om ons heen.’

Foto: In de Ridderzaal nam generaal Onno Eichelsheim (rechts) als Commandant der Strijdkrachten de leiding over de krijgsmacht op zich. Eichelsheim lost luitenant-admiraal Rob Bauer (links) af die naar de NAVO gaat. Foto: Mediacentrum Defensie